ŚWIĘTA W JAPONII

ŚWIĘTA I FESTIWALE
Świąt, festiwali w Japonii jest bardzo dużo. Niemal każdego dnia coś się dzieje. Pochodzenie świąt i festiwali jest różne. Część z nich wywodzi się z obrzędów religijnych – rodzimego shintō (obchody Nowego Roku) lub buddyzmu (obon). Poza tym, jako że naturalny rytm przyrody odgrywa ogromną rolę w życiu Japończyków, wiele z festiwali związanych jest ze zmianami pór roku.
Poniżej zostały przedstawione wybrane i najważniejsze, odpowiadające epoce naszego forum. W celu urozmaicenia fabuły forum, mistrzowie gry, administracja lub nawet sami użytkownicy, mogą je przeprowadzić na fabule.

NOWY ROK
Japoński Nowy Rok, w odróżnieniu od popularnych hucznych zabaw sylwestrowych, jest świętem rodzinnym, okresem zadumy i wyciszenia. Jego atmosfera bliższa jest świętom Bożego Narodzenia. Przygotowania rozpoczyna się na kilka dni przed końcem roku od gruntownego wysprzątania całego domu. W domach i przed nimi pojawiają się ozdoby noworoczne – kadomatsu wykonane z gałęzi sosny i bambusa oraz piętrowe ciastko kagami mochi. 31 grudnia rodzina gromadzi się przy wspólnym stole jedząc tradycyjne potrawy, z których najbardziej znany jest toshikoshi soba – makaron gryczany symbolizujący przejście od starego roku do nowego. O północy rozbrzmiewają dzwony w świątyniach, odmierzając 108 uderzeń, tyle bowiem według tradycji buddyjskiej jest pokus czyhających na człowieka. Dźwięk dzwonu ma za zadanie je odegnać. Jeszcze tej samej nocy lub w najbliższych dniach Japończycy tłumnie odwiedzają lokalne świątynie i chramy, modląc się o pomyślność w nadchodzącym roku. Rytuał ten nosi nazwę hatsumōde. Pierwsze trzy dni nowego roku, zwane sanganichi, to czas odpoczynku. W Japonii są one wolne od pracy, większość sklepów także pozostaje zamknięta.

HANA MATSURI
W Japonii osobno obchodzi się dzień dziewczynek i chłopców. Dzień dziewczynek przypada 3 marca i nazywany jest hina matsuri. Z tej okazji w domach na specjalnym podium w kształcie schodków ustawiana jest kolekcja lalek, hina ningyō, w strojach dworskich z okresu Heian (794-1192) wraz z rozmaitymi akcesoriami. Dwie lalki na najwyższych miejscach na tle złotego parawanu przedstawiają cesarza i cesarzową. Hina matsuri ma swój początek w dwóch zwyczajach z dawnej Japonii. Jeden z nich to tradycja dworska właśnie z okresu Heian – zabawa w dom, podczas której używano miniaturowych domków, mebelków i naczyń. Drugi to starożytny zwyczaj oczyszczania się z grzechów. Wierzono, że wraz z oddechem grzechy przechodzą na papierowe lalki.
W okresie Edo (1603-1868) ukształtowało się hina matsuri najbardziej zbliżone do współczesnego. Istniał zwyczaj dokupowania nowych lalek i mebelków, gdy w rodzinie urodziła się dziewczynka, a gdy dziewczyna wychodziła za mąż, zabierała swoją część kolekcji i powiększała ją, kiedy sama urodziła córkę. Zestawy hina ningyō są prawdziwym dziełem sztuki i osiągają nierzadko zawrotne ceny.

HANAMI
Tradycyjny japoński zwyczaj podziwiania urody kwiatów ozdobnych, czyli wiśni piłkowanych (Cerasus serrulata) zwanych z japońskiego Sakura. Kwitnienie wiśni trwa od jednego do dwóch tygodni, zazwyczaj w marcu lub kwietniu.
Zwyczaj hanami liczy sobie kilkaset lat. Najstarsze jego formy pojawiły się w okresie Nara (710-784), a jego źródeł można się doszukiwać w dworskim zwyczaju hana no en (花宴, dosł. „uczta kwiatowa”), powstałym pod wpływem dworskiej kultury Chin okresu dynastii Tang[3], oraz w istniejącej przynajmniej od VIII w. religijnej ceremonii oddawania czci bóstwom rezydującym w drzewach sakury. Rozróżnienie między dworskim zwyczajem a ceremonią religijną pojawia się jeszcze w XIV w.
Początkowo obiektem podziwu był kwiat moreli japońskiej (Prunus mume). W okresie Heian (794-1185) większą popularność zaczęły zdobywać kwiaty wiśni (sakury). Zwyczaj ten został spopularyzowany przez cesarza Sagę (Saga-tennō, 786-842), który pod kwitnącymi drzewami wiśni w cesarskiej siedzibie w Kioto wydawał przyjęcia połączone z oglądaniem kwiatów i piciem sake[5]. Uważa się, że w ten sposób zapoczątkował praktykowanie hanami w postaci zbliżonej do dzisiejszej. Również w okresie Heian pojawiła się poezja opisująca urodę delikatnych kwiatów, które były postrzegane jako metafora samego życia – krótkotrwałe piękno; uznawanie życia za coś tymczasowego było i jest bardzo popularne w kulturze japońskiej. Do dzisiaj kwiaty wiśni są jednym z kulturowych symboli Japonii.

TANGO NO SEKKU
5 maja obchodzone jest tango no sekku, czyli święto chłopców. Tego dnia można zobaczyć powiewające na wietrze chorągiewki w kształcie karpia (koinobori). Ma ono bardzo długą historię, według zapisków obchodzone jest od 700 r. Początkowo święto miało na Święto Dzieci Zestaw hina ningyō Koinobori w prefekturze Ishikawa celu uczczenie zdrowego rozwoju dzieci i nie jest jasne, kiedy stało się świętem poświęconym wyłącznie rozwojowi chłopców. W połowie okresu Edo rodziny, w których urodził się chłopiec zaczęły wywieszać chorągiewki w kształcie karpia oraz wystawiać miniaturowe reprodukcje hełmów, zbroi, łuków i strzał oraz mieczy. Zwyczaj ten wywodzi się najprawdopodobniej ze starojapońskiego wierzenia, iż karp jest tak silny, że potrafi płynąć pod prąd rwącego potoku i przeskakiwać wodospady. Uważa się powszechnie, że wywieszanie chorągiewek to wyrażenie życzenia, by chłopcy wyrastali zdrowi i silni jak te ryby. Później zaczęto wystawiać też lalki przedstawiające wojowników w hełmach, które dały początek musashi ningyō (żołnierzyki) i gogatsu ningyō (lalki majowe).

POKAZY FAJERWERKÓW
Lato w Japonii to także okres, kiedy w całym kraju organizowane są pokazy fajerwerków. Jest to tradycja mieszczańska wywodząca się jeszcze z okresu Edo (1603-1868). Pokazy odbywają się z reguły nad brzegami rzek lub jezior. Pirotechnicy wystrzeliwują do kilkudziesięciu tysięcy fajerwerków o najprzeróżniejszych kształtach i kolorach. Festiwale te są jedną z głównych atrakcji japońskiego lata, najpopularniejsze z nich gromadzą dziesiątki a nawet setki tysięcy widzów. Zwykle wokół miejsca pokazu ciasno ustawiają się stragany z przekąskami, piwem i słodyczami, można więc podziwiać fajerwerki podjadając i popijając. Latem popularne są także zimne ognie i zestawy petard, które można kupić w każdym sklepie. Letnimi wieczorami Japończycy, zwłaszcza młodzi, gromadzą się w parkach i nad wodą, by podziwiać sztuczne ognie rozświetlające niebo.

OBON
Obon, przypadający w większej części Japonii na połowę sierpnia (13-16 sierpnia), jest świętem ku czci zmarłych i jednocześnie jednym z najważniejszych w kraju. Pochodzenie tego święta nie jest zupełnie jasne, najczęściej wiąże się je z obrzędami buddyjskimi, choć wiele z jego elementów zrodziło się z innej tradycji. Według dawnych japońskich wierzeń, duchy zmarłych przodków powracają wówczas na Ziemię.
Obchody obon trwają kilka dni. W pierwszym dniu Japończycy odwiedzają groby rodzinne i składają na nich ofiary (jedzenie, np. dango – kulki ryżowe). Także na butsudanach (buddyjski ołtarz-relikwiarz w domu) układany jest poczęstunek dla powracających przodków. W niektórych regionach kraju Japończycy przygotowują z ogórka, bakłażana i zapałek shōryōuma, czyli zwierzęta, na których zmarli krewni mogą powrócić w rodzinne strony i odjechać po zakończeniu obon. Ogórek symbolizuje zwinnego konia, by przodkowie szybko przybyli, zaś bakłażan powolną i juczną krowę, by mogli jak najdłużej pozostać i zabrać ze sobą liczne podarunki. Wieczorem zapalane są na polach i wzgórzach mukaebi – ognie, które mają wskazać zmarłym drogę powrotną w ich rodzinne strony. Jednym z bardzo ważnych elementów w obchodach tego święta są bon odori, czyli tańce obon. Są one wykonywane wspólnie przez kobiety i mężczyzn w różnym wieku, członków miejscowej społeczności, na terenach świątynnych, ale bardzo często kolorowe korowody tancerzy przemierzają ulice miast. Tańcom towarzyszy muzyka wykonywana na tradycyjnych japońskich instrumentach, takich jak shamisen (instrument strunowy), taiko (bębny) i inne. Melodia jest prosta i rytmiczna, towarzyszą jej również przyśpiewki zachęcające do tańczenia. Tańce te mają wyrażać radość duchów zmarłych, którzy uniknęli cierpień w piekle.
Ostatniego dnia obon zapalane są okuribi, czyli ognie, które mają odprowadzić dusze zmarłych. W Kioto odbywa się tego dnia Gozan no Okuribi. Na pięciu wzgórzach otaczających miasto zapalane są ogniskaw kształcie ideogramów oznaczających „wielki”, „prawo buddyjskie”, statku oraz bramy torii (brama przed chramem shintoistycznym). W niektórych regionach, na przykład w Nagasaki, jest zwyczaj puszczania lampionów na wodę.



Źródło: Biuletyn Informacyjny, Święta i festiwale Japonii, Czerwiec 2011 oraz wikipedia